Zespół Szkół Handlowo-Ekonomicznych imienia Mikołaja Kopernika w Białymstoku ma już ponad 120-letnią historię, którą wyznacza rok 1900 r., kiedy powstało Siedmioklasowe Męskie Gimnazjum Handlowe (Kommierczieskoje Ucziliszcze).
W okresie 1900-1906 szkoła mieściła się w budynku przy ul. Pałacowej 1 w Białymstoku.

W 1910 r. utworzono żeńską szkołę handlową.

W 1915 r. rozpoczęła się okupacja niemiecka, a wraz z nią długa przerwa w działaniu obu szkół handlowych.

Dopiero w 1924 r. z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Krzewienia Wiedzy Handlowej i Ekonomicznej została założona 3-letnia Koedukacyjna Szkoła Handlowa im. Mikołaja Kopernika. Początki były niezmiernie trudne, lecz sytuacja poprawiła się wraz z otrzymaniem budynku przy ul. Fabrycznej 37. Zmieniła się także nazwa szkoły – Trzyletnia Średnia Szkoła Handlowa im. Mikołaja Kopernika Polskiego Towarzystwa Krzewienia Wiedzy Handlowej i Ekonomicznej w Białymstoku.

Placówka cieszyła się niezmiennie wysokim poziomem nauczania.

Rok 1935 to czas reform. Szkołę Handlową przemianowano na Czteroletnie Prywatne Gimnazjum Kupieckie. Absolwenci gimnazjum mogli kontynuować naukę w powstałym w 1937 roku Państwowym Koedukacyjnym Liceum Handlowym.

W r. szk. 1938/1939 po raz pierwszy opuścili szkolne mury maturzyści, w liczbie dwudziestu sześciu.

Rok szkolny 1939/1940 nie rozpoczął się 1 września. Tego dnia nikt nie przyszedł na lekcje. Pomimo faktu, że działania wojenne trwały nadal,
że ubyło nauczycieli, szkoła wznowiła nauczanie 15 września. Fakt rozpoczęcia zajęć był podyktowany tym, że do Białegostoku przybywali uciekinierzy z zachodnich części kraju. Zajęcia udało się prowadzić do 15 grudnia 1939 r. Wówczas okupant radziecki zlikwidował obie szkoły handlowe, a część wyposażenia z obu placówek przeniósł do Technikum Handlu Radzieckiego.

Okupacja niemiecka (po 22 czerwca 1941 r.) charakteryzowała się niespotykanym dotychczas regresem szkolnictwa. Majątek szkół został zniszczony, w tym także budynek szkoły przy ul. Fabrycznej 37.

Szkoła wznawia swoją działalność we wrześniu 1944 roku.

Lata powojenne to okres, kiedy szkoła – podobnie jak inne placówki edukacyjne - zmaga się
z ogromnymi trudnościami. Brakuje podręczników, nauczyciele na bazie codziennej prasy aktualizują stare, przedwojenne programy. Pomimo tego zwiększa się nieustannie liczba przyjmowanych uczniów, a dzięki staraniom kolejnych dyrektorów, szkoła zdobywa nowe sprzęty i pomoce dydaktyczne. Ważnym wydarzeniem w życiu społeczności szkolnej placówki („handlówki”) było przeniesienie do budynku przy ulicy Warszawskiej 63 w roku 1948. Szkolnictwo ekonomiczne w tym okresie było nieustannie reformowane. Ostateczny jego kształt został ustalony 1 września 1959 r. Powstała wówczas Zasadnicza Szkoła Handlowa oraz Technikum Ekonomiczne.

Ranga szkoły stale rosła. Obok wiedzy i umiejętności zawodowych uczeń zdobywał również głęboką wrażliwość humanistyczną. Technikum Ekonomiczne nawiązywało metodami wychowawczymi, charakterem pracy, poziomem nauczania do najlepszych przedwojennych wzorów i tradycji.

Doniosłym wydarzeniem w powojennej historii szkół handlowych i ekonomicznych była decyzja Ministerstwa Oświaty o nadaniu szkole imienia Mikołaja Kopernika. Z tej okazji artysta plastyk, nauczyciel reklamy – profesor Wiktor Gutkiewicz namalował kopię obrazu Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”.

Przełomem w życiu szkoły, tym razem organizacyjnym, był rok 1974. Wówczas Minister Oświaty powołał zespoły szkół. Powstał więc Zespól Szkół Ekonomicznych z ponad 3 tysiącami uczniów i słuchaczy. Zaś w1981 r., decyzją Kuratora Oświaty i Wychowania w Białymstoku, szkoła przybiera nazwę Zespołu Szkół Handlowo-Ekonomicznych i rozpoczyna swoją działalność w nowej siedzibie przy ul. Bema 105. W 1986 r. imię Mikołaj Kopernika zostaje przeniesione na cały Zespół Szkół.

W 1983 roku tuż przy siedzibie szkoły otwarto internat ZSHE.

Lata dziewięćdziesiąte to czas największej popularności szkoły, jej rozwoju i licznych sukcesów naukowych uczniów. To oni zajmują czołowe miejsca w kraju w Olimpiadzie Wiedzy Ekonomicznej (wśród 100 najlepszych młodych ekonomistów w Polsce w latach 1990-2000 znalazło się 18 naszych uczniów). W 1997 roku I miejsce zajął Grzegorz Maliszewski.

28 maja 1991 roku szkoła dostąpiła innego rodzaju wielkiego wyróżnienia: po ponad 50 latach emigracji - ostatni Prezydent na Uchodźstwie, pan Ryszard Kaczorowski - gorący patriota, wybitny mąż stanu i uczeń przedwojennego Gimnazjum Handlowego - złożył wraz z małżonką wizytę w naszej szkole. Wspólnie z prezydentem Ryszardem Kaczorowskim świętowaliśmy także Złoty Jubileusz naszej szkoły (październik 2000 r.)

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej przyniosło wymierne korzyści naszej szkole. Profesjonalizm nauczycieli i znajomość korzystania z funduszy unijnych pozwala nam opracowywać i realizować unijne projekty. Dzięki temu stale unowocześniana jest baza dydaktyczna szkoły, organizowane są ciekawe zajęcia pozalekcyjne, obozy językowe, wycieczki przedmiotowe…

…Szkoła, jej charakter i specyfika działania daleko wykracza poza sztywne ramy instytucjonalne. Istnieje i trwa przez dziesięciolecia dzięki ludziom – dyrektorom i nauczycielom, którzy wykonywany zawód traktowali i traktują jako służbę społeczną, a swoją wiedzą i postawą wskazywali i wskazują młodym ludziom, gdzie szukać piękna, dobra i prawdy. Przez lata specyficzną rodzinną atmosferę, właściwy tylko tej szkole koloryt tworzą uczniowie – wierni tradycji i otwarci na wyzwania swojego czasu.

Z potrzeby serca i szacunku dla przeszłości w 2010 r. został wydany album „Z kształtów cienia i okruchów życia – 110 lat szkół handlowych i ekonomicznych w Białymstoku w fotografii”. Publikacja jest zapisem okruchów życia szkolnego, ożywia cienie przeszłości, oddaje atmosferę zmieniających się czasów, ale przede wszystkim pokazuje, ze bez względu na epokę w centrum zawsze znajduje się młodzieńcza „niecierpliwość serc”. Album można nabyć w sekretariacie szkoły.

DYREKTORZY SZKOŁY (od 1924 r.):